Maandag 2 maart – Naar huis

Op weg naar het vliegveld reden we langs tientallen grote nieuwe en nog in aanbouw zijnde hotels. Volgens onze gids worden er dit jaar 2 en volgend jaar 3,5 miljoen toeristen verwacht. Als je Angkor in nog wat relatieve rust wil zien, moet je duidelijk niet te lang wachten.

De reis verliep soepel, zonder enige vertraging. We kwamen zelf bijna een uur eerder aan dan gepland. Maar hoe dan ook is 6 uur wachten in Kuala Lumpur lang en een nacht van 12 uur in een vliegtuig ook. Echter, het was allemaal meer dan de moeite waard!
Vietnam hebben we in ons hart gesloten als ook Angkor. Cambodja sprak ons door de openlijk beleden schrijnende corruptie en vriendjespolitiek minder aan.


Voor nu willen we de trouwe lezers weer hartelijk danken.

Zondag 1 maart – Siem Reap

Op onze eerste en enige “vrije” dag van deze reis hadden we de wekker lekker laat gezet. Prompt was ik om half zeven klaar wakker. Maar ja, Cora sliep nog heerlijk, dus heb ik de lichtjes van het rookalarm en het aan en uitgaan van de lichtjes van de airco intensief bestudeerd. Om negen uur aan het ontbijt, maar niet alleen! Zo ongeveer iedereen had er een latertje van gemaakt. We hebben overwogen terug te gaan naar Angkor, want er zijn nog vele tempels te bezichtigen. Toch hebben we besloten het niet te doen. Eergisteren hebben we de vier mooiste complexen gezien. Dat was erg veel, maar daardoor ook extra indrukwekkend. We hadden het gevoel dat een hernieuwd bezoek op zo;n korte termijn aan die herinnering afbreuk zou doen. Vandaar dat we vandaag een uitgebreide wandeling door de stad hebben gemaakt. Aardig, maar ook niet meer dan dat. Opnieuw viel ons het schrijnende welvaartsverschil op dat hier letterlijk op tientallen meters van elkaar bestaat. Als we ons op de plek van deze foto 180 graden zouden draaien, zie je nette hotels en huizen. Nog geen 150 meter hier vandaan staat een van de meest luxe hotels van de stad. Dat de mensen dit pikken is onbegrijpelijk.
’s Middags had Cora een massage van 1 ½ geboekt, waar ze zeer van heeft genoten. En ik heb me opgeofferd om op alle spullen te passen, want de kluis in de hotelkamer had het begeven. En om nu beiden op je buik te liggen terwijl alle centen, pasjes en paspoorten ergens op een stoel voor het grijpen liggen kan natuurlijk ook niet nietwaarJ

Vanavond zijn we met een soort van semi-vast groepje voor de laatste keer uit gaan eten. Op elke reis klikt het soms wel of niet met anderen. Deze keer klikte het bijzonder goed met Marjan en Leo, waarmee we vele keren zeer gezellig uit eten zijn gegaan. Daarnaast was er een ander viertal, dat elkaar al lang kent, waarmee we ook uistekend konden opschieten. Gezamenlijk hadden we dit “afscheidsetentje” gepland. Het had geen mooier slot van de reis kunnen zijn! Het eten was fantastisch, de sfeer meer dan opperbest, dit laatste ondanks het feit dat we voor het eind van de avond niet alleen de voorraad van de uitgekozen wijn van dit restaurant, maar ook van de omringende restaurants bleken te hebben opgedronken…., of misschien wel dankzij. Hoe dan ook, een passend einde van een fantastische reis.
Op een later moment zullen we proberen een weloverwogen oordeel over deze reis te geven.

Morgen terug naar huis, als we geen vertraging hebben een reis van pakweg dertig uur. Maar ja, dat hoort erbij.

Zaterdag 28 februari – Het Tonle Sap meer

Vandaag het laatste restje van het programma, een tocht naar het Tonle Sap meer. Dit is het grootste meer van Zuidoost Azië. De bustocht naar de boot voerde al langs armoedige huisjes en hutjes, met de boot voeren we langs wat de armste mensen van het land zijn. Ze wonen op gammele bootjes of vlotten met een huisje erop. Er wordt door de EU veel geld in deze regio gepompt voor scholing e.d., maar het lijkt een druppel op een gloeiende plaat. Volgens de gids staat Cambodja op de tweede plaats van de meest corrupte landen ter wereld, steeds opnieuw zie je hier dan ook de voorbeelden van schrijnende corruptie en vriendjespolitiek. Natuurlijk mag je je ogen niet sluiten voor dergelijke ellende, maar leuk om te zien is het allemaal niet.
Daarna gingen we naar een project om jonge handwerklieden op te leiden dat wel heel succesvol is. Ooit ook met steun van de EU opgezet, kan het nu zichzelf bedruipen. Er werken meer dan 1000 mensen, een goede zaak. Na de lunch eindigde het officiële programma, vanmiddag en morgen zijn we vrij.

Vrijdag 27 februari – Een onvergetelijke dag in Angkor.

Ik zal het verslag van deze dag kort houden omdat woorden nauwelijks kunnen beschrijven wat voor moois, indrukwekkends en groots we vandaag allemaal hebben gezien. Angkor is tussen 900 en 1430 zeshonderd jaar de hoofdstad geweest van het Khmerrijk, dat op zijn hoogtepunt van macht het huidige Thailand, Cambodja, Laos en Zuid-Vietnam omvatte.
De restanten van deze stad die destijds 1 miljoen inwoners telde en wellicht de grootste stad ter wereld was beslaan nu 200 vierkante km. De houten huizen en paleizen zijn natuurlijk al lang vergaan, maar er staan nog onnoemelijk veel stenen tempelcomplexen overeind.
We begonnen met wat uiteindelijk de mooist bewerkte tempel bleek te zijn, de Banteay Srei of Vrouwencitadel. Het zeer gedetailleerde beeldhouwwerk was hier onwaarschijnlijk mooi.
De volgende stop was bij Ta Prohm. Dit is de tempel waar men een aantal bomen, die vroeger alle tempels overwoekerde, heeft laten staan. De wortels van deze bomen omarmen als het ware hele muren of tempeldelen, heel bijzonder.
Na de lunch stond een onderdeel van Angkor Thom (Bayon) op het programma met zijn vele gigantische grote glimlachende gezichten op de torens en schitterende bas-reliëfs.
En, als laatste het beroemde Angkor Wat. Dit is het grootste religieuze monument ter wereld en werd in de 12e eeuw gebouwd. De omvang is alleen al inderdaad indrukwekkend, maar alle bas-reliëfs zeker niet minder. Zo zijn er bijna 600 meter gangen geheel gevuld met gebeeldhouwde afbeeldingen die gezamenlijk een verhalen uitbeelden. Vijf hoge torens steken boven het complex uit, die we ook nog eens in het mooie licht van de ondergaande zon konden zien. Angkor Wat was een belevenis! Het was een lange dag met heel veel lopen en slenteren, want we waren hier bepaald niet de enige aanwezigen. Maar als je ziet wat hier aan hotels wordt gebouwd moeten we ons gelukkig prijzen er nog in relatieve rust geweest te zijn. Er komen nu nog geen miljoen toeristen per jaar, dat zal in de toekomst een veelvoud ervan worden want het is echt een onwaarschijnlijke belevenis om deze tempels in het echt te zien.

Donderdag 26 februari – Naar Siem Reap

We hadden vandaag onze laatste lange bustocht, we moesten 314 kilometer afleggen. Toen we na ruim een uur nog geen 25 kilometer van Phnom Penh verwijderd waren begonnen we een erg late aankomst te vrezen. Als de wegen zo dicht bij de hoofdstad al zo slecht zijn, wat moet de verdere trip dan wel niet worden. Nu, gelukkig viel dat alleszins mee. Het werd geleidelijk aan minder druk op de weg en de kwaliteit van de weg nam ook toe. De armoede op het platteland was niet onverwacht, maar hier en daar toch wel schrijnend.
Er waren twee gebeurtenissen tijdens de tocht die het vermelden waard zijn. Dat was onze eerste stop hij de spinnenmarkt, hier verkoopt men inderdaad (grote) gefrituurde spinnen. Ik kreeg er een aangeboden om te proeven. Cora riep dat doe je niet hoor, maar een gegeven paard (of spin) kan je niet in de bek kijken nietwaar, dus dan toch maar erin. Poot voor poot..
Het tweede leuke moment kwam tijdens een toiletstop bij een dorp van steenhouwers. Hier vielen we midden in de voorbereidingen van een huwelijk dat morgen plaats zal vinden. Het hele dorp was bijeen om allerlei lekkere dingen te koken. We kregen van alles toegestopt om te proeven. Dat kon ik niet laten, maar volgens Cora was dat oliedom en enig gelijk heeft ze wel. Een avondje duimen dat de kleine beestjes niet binnengekomen zijn. We zijn ook uitgenodigd om morgen bij het huwelijkfeest te zijn, maar dat gaat er niet van komen.
Uiteindelijk waren we op een heel Christelijke tijd (4 uur) in Siem Reap, waar we opnieuw een uitstekend hotel hebben. De plaats zelf is nogal toeristisch, maar dat is niet vreemd wanneer je bedenkt dat het de toegangspoort is tot Angkor Wat. We zijn heel benieuwd naar morgen, dan gaan we dit hoogtepunt van oudheidkundige geschiedenis bezoeken.

Woensdag 25 februari – Phnom Penh

Het eerste doel vandaag was het Koninklijk Paleis. Dit is niet zozeer een paleis maar een verzameling gebouwen, uiteenlopend van tempels en pagodes via ontvangsthallen en balletzalen tot het gebouw van de koning zelf. Wegens een verblijf in China was hij helaas niet in de gelegenheid om ons vandaag te ontvangen.
Het is een heel uitgebreid en mooi complex met werkelijk prachtige gebouwen, het lijkt veel op Thailand.
De zilveren pagode bijvoorbeeld heeft een vloer die geheel bestaat uit zilveren tegels. Vijftig duizend ton zilver zit daar in en de altaars zijn heel bijzonder. Een prachtige emerald Boeddha van zeker 50 centimeter hoog, moet je nagaan hoe groot deze edelsteen ooit geweest moet zijn. We hebben hier twee uur onze ogen uitgekeken, helaas mocht je op de mooie plekken binnen niet fotograferen.
Daarna stond het Nationaal Museum op het programma, vrijwel geheel gewijd aan historische beelden. Net als Vietnam is er door de oorlogen heel veel van het cultureel erfgoed verloren gegaan of in het buitenland terecht gekomen. Het mooiste wat er over is staat hier. Daarom was het extra leuk om deze beelden te zien, want velen zijn afkomstig uit Ankor Wat, waar we morgen naar toe gaan. Na de lunch naar het Genocide Museum, gewijd aan de periode van de Rode Kmer onder leiding van Pol Pot. Het museum is ingericht in de voormalige gevangenis S.21. Hier zijn in de vier jaar dat deze beesten aan de macht waren 20.000 mensen gevangen gezet, 7 hebben het overleefd omdat ze wisten te ontsnappen. Het is een uitermate amateuristisch geheel, maar je voelt de verschrikkingen terwijl je door de verschillende zalen loopt. De Rode Kmer was heel methodisch, van vele gevangen werd keurig een foto gemaakt die nu te zien zijn. Jongens, vrouwen, baby’s, van iedereen werd een “bekentenis” los gemarteld waarna het einde op een van de killing fields volgde. In de periode 1975-1979 werden 3,5 miljoen mensen vermoord door hun landgenoten, bijna de helft van de bevolking.. Daarna moesten we nog naar een lokale markt, maar de meesten hadden daar weinig aandacht voor. Het is onvoorstelbaar wat mensen elkaar kunnen aandoen.

Op de terugreis kwamen we op een kruispunt tien minuten lang volledig vast te staan, ondanks dat er 3 agenten probeerden het verkeer op gang te brengen. Dat komt door alle auto’s. In de hoofdstad van dit land is duidelijk dat de welvaart hier heel anders verdeeld is als in Vietnam. We zien hier heel veel meer auto’s, waarvan de dure vaak geen nummerbord hebben. Deze wagens zijn van de belangrijke families of personen en laten zo weten dat de politie zich vooral niet met hen moet bemoeien. Doen ze dat wel, dan is hij als hij geluk heeft alleen zijn baan kwijt. Veel dure winkels en restaurants waar de valuta gewoon de Amerikaanse dollar is. Er is een top 5 procent die alles in handen heeft, dan een 35 procent middenklasse en de rest heeft gewoon vrijwel niets. Corruptie is de name of the game!

Donderdag 24 februari – Naar Cambodja

Het eerste deel van de tocht verliep soepel, om 10 uur stonden we aan de grens. In tegenstelling tot de verwachtingen was het er erg rustig, dus dat wordt een makkie dachten we. Nu, mooi niet. De dienstdoende Vietnamees liet onze stapel paspoorten demonstratief op zijn balie liggen en liet iedere Vietnamees het land uit, maar ons niet. Nu waren we gewaarschuwd dat er misschien wat smeergeld nodig zou zijn om niet achteraan de verwachte lange rij aan te moeten sluiten, maar dit ging onze reisleider toch te ver. Hij wilde niet dat we zouden betalen, want eigenlijk schaamde hij zich diep voor dit soort corruptie in zijn land. Na 20 minuten hebben we het maar opgegeven, want onze paspoorten kwamen niet van hun plaats. Zodra de eerste dollars ingezameld werden, verdwenen de stapel paspoorten achter de balie en begon hij te stempelen. De hele grensovergang bleef een proces van een dollar hier en een dollar daar afdragen. Per saldo gaat het voor ons westerlingen om niets, maar het blijft een irritant gedoe. Per saldo hebben we er twee uur over gedaan om Vietnam uit en Cambodja in te komen. Toen bleek dat we pas in Phnom Penh zouden gaan lunchen, wellicht omdat er onderweg geen fatsoenlijk restaurant te vinden is. Gelukkig legden we dit stuk in 3 uur af, terwijl er normaal gesproken zeker vier uur voor staat. Wij hadden geluk bij de pont, we konden op de eerst aankomende boot mee.
Het platteland van Cambodja dat we tot nu toe hebben gezien is duidelijk armer dan Vietnam, op zich niet gek wanneer je bedenkt welke ellende zich hier de afgelopen decennia afgespeeld heeft. We zaten om 3 uur aan de lunch in een hele luxe wijk van de hoofdstad. De lunch was ook hier prima, een meevaller. Met verbazing hebben we in deze omgeving rondgekeken. Veel dure auto’s, mooie winkels, grootse gebouwen. Een select deel van de bevolking gaat het kennelijk zeer goed. Het merendeel waarschijnlijk heel wat minder, de gemiddelde Cambodjaan kan kennelijk nog geen brommertje betalen, want die zie je hier nog nauwelijks.
Morgen staan de hoogtepunten van de stad op het programma.